Aksu Bora

ücretli ev emeği ve kadın öznelliğinin inşası

Kadınların sınıfı

Deniz Kandiyoti

Ülkemizde Kadın Araştırmaları'nda son yıllarda kuşkusuz çok yol alındı. Ancak bu araştırmaların toplumbilim çalışmalarına getirebileceği eleştirel bakışı gözardı eden zihniyetin aşıldığı söylenemez. Deniz Kandiyoti'nin 1975-1995 yılları arasında yazdığı seçilmiş yazılarını içeren Cariyeler Bacılar Yurttaşlar, bu alanda çok önemli açılımlar getiriyor. Kırsal/kentsel dönüşümün cinsiyet rollerine etkisi; Kemalist feminizmin anlamı; cinsiyet rollerinin milliyetçilik, devlet ve İslam bağlamında sorgulanması; erkek kimliklerinin, toplumda iktidar ve egemenliğin kurumsallaşmasıyla bağlantısı; ataerkilliğin kadınların yanı sıra erkekler üzerindeki baskıcılığı; "kadın" terimi yerine önerilen "toplumsal cinsiyet" kavramının olanakları; bu kavramın "modernlik" anlayışları çerçevesinde irdelenmesi gibi pek çok konuyu tartışmaya açıyor. Cariyeler, Bacılar, Yurttaşlar Kadın Araştırmaları alanında çalışan yapanların yanı sıra, Türkiye'deki değişen dinamikleri kavramaya çalışan okurların da ilgisini çekecek çok değerli bir kaynak. -- Arka Kapak.

kimlikler ve toplumsal dönüşümler

Cariyeler bacılar yurttaşlar

Feminizm kendi arasında

“Bizim dükkân 24 saat açık!” Ev kadınlığı, tatili, hastalık izni, emekliliği, mesai saati olmayan bir iştir. Ev dışında çalışanlar da dahil olmak üzere bütün kadınlar evde çalışırlar ve bu çalışmanın karşılığı yoktur. Çünkü ev işleri, kadın olmanın doğal bir parçasıdır. İşte bu doğallık, evde harcanan emeği görünmez kılar. Ev işlerinin “yeniden üretim” olarak etiketlenmesi de bu görünmezliği büyütür. Camları silmekle yemek yapmak, çocuklara bakmakla lavaboları ovmak aynı türden işler midir? Değilse, aradaki farkı nasıl kavramsallaştırabiliriz? Bu kavramsallaştırmayı kadınlar arasındaki farklılıkları tahlil ederken kullanabilir miyiz? Kadınların Sınıfı, toplumun temel düzenleyici ilkeleri olan sınıfın ve cinsiyetin gündelik yaşam içinde nasıl birbirleri üzerinden kurulduklarını araştırıyor. Kadınların hangi sınıftan olurlarsa olsunlar, sadece kadın olarak ezildikleri doğru olsa bile, bu ezilmenin onları kızkardeş yapıp yapmadığını sorguluyor. Sınıfsal farklılıkların cinsiyete birer “ek” olmanın ötesinde, kadınlığın kurucu bileşenleri olduğunu iddia ediyor ve bu iddiasını gündelikçiler ve ev hanımlarının ilişkisinde sınıyor. “Bu kitap okurunu yöntemsel özeni ve kuramsal yeniliği ile ödüllendiriyor. Ücretli ev hizmetlerini cinsiyet ve sınıf temelli ayrımların ve eşitsizliklerin yaratıldığı, sürdürüldüğü ve bunlara karşı çıkıldığı gündelik pratikler içinde tahlil edebilmesi açısından da çerçeve kurucu ve ender bir çalışma. Aksu Bora kadınları eve bağlayan zincirlerin nasıl örüldüğüne ilişkin güçlü bir mercek sunuyor.” GÜL ÖZYEĞİN

Kadınların Sınıfı

Ahmet Çiğdem

Necmi Erdoğan

Ömer Laçiner

Mustafa Şen

Ersan Ocak

Kemal Can

Açlar sınıfı konuşuyor bu kitapta... Ekonomik krizlerden önce de sonra da yoksul olan, hep yoksul kalacak olan, yoksulluğu kader gibi yaşayanlar, “en alttakiler”... Mülâkat resmiyetine girmeden, grameri düzeltilmeden, ‘langır lungur’... Kendi hallerini, gördükleri muameleyi, dünyayı, memleketi, zenginleri, kadınları-erkekleri, dini-maneviyatı, milleti-milliyeti nasıl algıladıklarını anlatıyorlar. “Kafam almıyo...” dedikleri, anlayamadıkları, içinden çıkamadıkları şeyleri de... Yoksulların kendi anlatımları ve hikâyeleri üzerinden, yoksulluk hallerinin değişik cephelerine dair analizler de yer alıyor kitapta: • “Garibanların dünyası”: Türkiye’de yoksulların kültürel temsilleri (Necmi Erdoğan) • “Yok-sanma”: Yoksulluk-mâduniyet ve fark yaraları (Necmi Erdoğan) • “Olmayanın nesini idare edeceksin?”: Yoksulluk, kadınlar ve hane (Aksu Bora) • Yoksulun evi (Ersan Ocak) • Yoksulluk ve milliyetçilik (Kemal Can) • Yoksulluk ve dinsellik (Ahmet Çiğdem) • Kökene dayalı yardımlaşma ve dayanışma (Mustafa Şen) • Bir süreç ve durum olarak yoksullaşmayı sorgulamak (Ömer Laçiner) Kent yoksullarının içinde yaşadıkları toplumsal hayatın, tahakküm ve sömürü ilişkilerinin, marjinalleştirilme, dışlanma ve kriminalize edilme süreçlerinin farkında olmak... ve de onların bunu nasıl anlamlandırdıklarının farkında olmak gibi bir derdiniz varsa...

Türkiye'de Kent Yoksulluğun Toplumsal Görünümleri

Yoksulluk Halleri

“Kahraman kadın olduğunda, yolculuk hikâyeleri mutlu sonla bitmez pek. (…) Kadınların yolculukları ta baştan, bir kadının yola çıkmasının uygunsuzluğundan itibaren zordur. (…) Zordur, canavarlarla savaşırken bile bir yandan dökülen kanı temizlemeleri, dağınıklığı toparlayıp korkanları yatıştırmaları, yaralılara el uzatmaları gerekir… Yürüyüp gidemezler, gitseler, akılları arkada kalır. (…) Bana öyle geliyor ki, yola çıkan bir kadınsa, geçip gitmiyor da bir parçası hep geride kalıyor. Yani sadece aklı kalmıyor, izi de kalıyor. Diyelim kendisine büyülü iksiri verecek yaşlı cadıyla karşılaştı, iksiri alıp yoluna devam etmiyor da kadınla konuşuyor, ona anlatıyor, onu dinliyor. (…) Sadece kahraman dönüşüp büyümüyor, yola, cadıya da bir hatıra bırakıyor. ‘Kendine kahraman’lık kadınlara göre değil. ‘Kadın kadının yurdudur’ sözü, bana hep böyle bir anlamı düşündürüyor.” Aksu Bora’dan feminizmin tartışma gündeminde yolculuk yapan yazılar... Geze geze, baka baka. Türkiye’de kadın hareketinin ve feministlerin 1980’lere uzanan deneyimini hatırlayarak... Kadınların temsili meselesinde “bütün kızlar toplandık” havasının dışına çıkarak... Kadın “tiplemelerini,” kadın “karakterleri” ve kadınlarla ilgili bütün “tasnifleri” kurcalayıp, neyi anlattıklarına veya neyi anlatamadıklarına bakarak... Dünyanın dört bir yanından bambaşka kadınların deneyimlerine neşeli bir merakla açılarak... Feminizm Kendi Arasında, eleştiri ve özeleştiriyi, değer bilmenin ve takdir etmenin sevinciyle birleştiriyor.

Feminizm Kendi Arasında

Tanıl Bora

İlknur Üstün

“Diploma = iş” denklemi gitgide geçersizleşiyor. Genç işsizliği ve ‘okumuşların’ işsizliği, dünyada da Türkiye’de de istisnai olmaktan çıktı. Zamanımız kapitalizminde işsizliğin yapısal niteliği aşikâr hale gelirken, tahsilli, kalifiye çalışanlar yani “beyaz yakalılar” da güvencesizleşme sürecinin kurbanı oluyor, imtiyazlarını kaybediyorlar. İnsanlara atfedilen ve onların kendilerine atfettikleri ‘anlamın’ iş durumuna göre belirlenegeldiği bir yaşam dünyasında, işsizlik sadece iktisadi olmayan derin bir kriz kaynağıdır. Elinizdeki araştırma, Türkiye’de beyaz yakalı işsizliğinin sosyal-psikolojik yanına odaklanıyor. İşsizliğin bir sosyal deneyim olarak nasıl yaşandığına ve “hissedilen işsizliğe” bakıyor. Üniversite mezunu işsizler işsizlikle nasıl baş ediyor, hangi yöntemlerle iş arıyorlar? Ne gibi ayrımcılık mekanizmalarına tâbi kaldıklarını düşünüyorlar? Güvencesizleşen hayatta, nelere –mesela aileye– ne kadar güvenebiliyorlar? İşsizlik deneyiminden duygusal olarak nasıl etkileniyorlar? Kendilerini nasıl ifade ediyor/edemiyorlar? İşsizlik deneyiminin orta sınıf ‘değerleri’ ve ‘kimliği’ ile etkileşimi nasıldır? Beyaz yakalı işsizler, işsizlik sorununun kaynağını nerede görüyorlar? Neye, kime kızıyorlar? İşsizlik, onları ‘bir şeyleri düşünmeye’, ‘bir şeyler yapmaya’ sevk ediyor mu? KPSS ‘belası’, ataması yapılmayan öğretmenlerin sıkıntıları ve mücadeleleri, ‘kullan-at’ tarzı istihdamın belli başlı örneklerinden banka çalışanlarının işsizlik deneyimleri ile ilgili gözlemler de bu sorgulamaya eşlik ediyor. Beyaz yakalı işsizleri dinleyen ve onları konuşturan bir kitap…

Türkiye’de Beyaz Yakalı İşsizliği

"Boşuna mı Okuduk?"

Asena Günal

90'larda Türkiye'de feminizm

Aksu Bora

About

Books

Join the club