Klaas van Berkel

De Rijksuniversiteit Groningen is sinds het einde van de Tweede Wereldoorlog onherkenbaar veranderd. Van een kleine academische gemeenschap groeide de universiteit uit tot een modern bedrijf: ondernemend, marktgericht en internationaal georiënteerd. De verzakelijking, die begon met de oprichting van een Faculteit voor Economische Wetenschappen in 1948, stokte toen studenten en docenten in de jaren zestig en zeventig een ingrijpende democratisering wisten door de voeren. Maar na dit democratisch intermezzo kreeg de verzakelijking de wind weer volop in de zeilen. Digitalisering, de komst van duizenden buitenlandse studenten, de ruimtelijke expansie van de universiteit, de schaalvergroting van het onderzoek en de verkorting en verstrakking van de studie maakten dat de universiteit tegenwoordig in bijna niets meer lijkt op de universiteit die na de oorlog weer probeerde op te krabbelen. De vraag is wel: heeft de Groningse universiteit bij al deze veranderingen haar academisch karakter weten te behouden?

De zakelijke universiteit 1945-2021

Universiteit van het Noorden: vier eeuwen academisch leven in Groningen 3

Alice Beck Kehoe

Inge Genee

Wilhelmina Maria Uhlenbeck-Melchior

Christianus Cornelius Uhlenbeck

Montana 1911: A Professor and his Wife among the Blackfeet is the complete text diary kept by Mrs. W.M. Uhlenbeck-Melchior while accompanying her husband, the Dutch anthropologist/linguist, Dr. C.C. Uhlenbeck during his fieldwork on the Blackfeet reservation in Montana in the summer of 1911. Her eyewitness account of their three-month stay gives the reader fascinating insights into the world of the Blackfeet as much as the Uhlenbecks. The first edition ever to be translated into English, this book is complete with notes, introductions, and supplementary materials. The book includes essays on Blackfeet mythology and folklore that detail life before the reservation period and a biographical sketch of the Uhlenbecks, featuring aspects of C.C. Uhlenbeck's career as a linguist and scholar, as well as numerous photographs from the era.

A Professor and His Wife Among the Blackfeet : Wilhelmina Maria Uhlenbeck-Melchior's Diary and C. C. Uhlenbeck's Original Blackfoot Texts and a New Series of Blackfoot Texts

Montana 1911

Babette Hellemans

Remieg Aerts

De cultuurgeschiedenis heeft de laatste dertig jaar een onstuimige groei doorgemaakt. Huizinga maakte een revival door, er kwam aandacht voor de sociale geschiedenis van cultuuruitingen en dankzij de opkomst van de mentaliteitsgeschiedenis en cultural turn in de geesteswetenschappen breidde het domein van de cultuurgeschiedenis zich enorm uit. Alle aspecten van de geschiedenis werden beschouwd onder het gezichtspunt van de cultuur, nu opgevat als het proces van betekenisgeving. Cultuurgeschiedenis was niet langer wat er van de geschiedenis overblijft als de politieke en de sociale en economische geschiedenis hun aandeel hebben genomen; cultuurgeschiedenis gaat nu over alles in de geschiedenis: alles is cultuur. In deze bundel reflecteren verschillende cultuurhistorici op ontwikkelingen in de cultuurgeschiedenis van de afgelopen decennia. Waar liggen lacunes en welke nieuwe mogelijkheden dienen zich aan? Wat heeft cultuurgeschiedenis te bieden inzake identiteitspolitiek, multiculturalisme, erfgoedbeheer en nieuwe technologie?

Vensters op moderne cultuurgeschiedenis

Alles is cultuur

Bart Ramakers

‘A meteor of spirit, science, talent and activity’ – thus Goethe described Petrus Camper (1722-1789). Goethe’s words contain all the elements that make Camper such a fascinating figure in the history of science and arts in the eighteenth-century Dutch Republic. This volume sheds new light on Camper’s versatility, engagement, and charisma in all fields and disciplines he ventured into and published on. It not only addresses his scientific activities, findings, and opinions, but also delves into his careers at the universities of Franeker, Amsterdam, and Groningen, his travels, relationships, friendships, and feuds, as well as the ways he communicated his wide-ranging research. Eleven case studies illustrate Camper’s views on eighteenth-century life and society, which motivated not just his scientific, but also his political, societal, literary, and artistic practice. Together they amount to a plea for an integration of all aspects of his scholarly life and persona.

Science, the arts, and society in the eighteenth-century Dutch Republic

Petrus Camper in context

Stefan van der Poel

Het denken van de Nederlandse filosoof Leo Polak (1880-1941) heeft nog altijd niet aan actualiteit ingeboet. Hij bepleitte hartstochtelijk de autonomie van de menselijke rede, worstelde met de grondslag van onze ethiek en wierp zich in een tijd van politieke massabewegingen en toenemende verzuiling op als kampioen van het vrije denken. Zelfs tijdens de Duitse bezetting hield hij vast aan zijn zelfstandig oordeel – een houding die hij eind 1941 met de dood in een concentratiekamp moest bekopen. Al die jaren hield hij een dagboek bij, voor hem een essentieel middel om greep te krijgen op zijn leven. Op basis hiervan worden in deze bundel nieuwe aspecten van Polaks leven en werk belicht: zijn denken over schuld en vergelding, zijn verhouding tot grote filosofen als Spinoza en Heymans en zijn houding tegenover het nationaalsocialisme, maar ook zijn familieleven, zijn boekenverzameling en zijn geestelijke nalatenschap.

Filosoof van het vrije denken

Nieuw licht op Leo Polak (1880-1941)

"In de driekwart eeuw tussen 1876 en 1945 ontstond in Nederland de klassieke universiteit: de universiteit waarin de hoogleraren alles voor het zeggen hadden, waar de studenten in zalige onmaatschappelijkheid hun gang konden gaan en waarin wetenschap een hoge morele, vormende betekenis had. De Groningse universiteit was een waardige representant van deze inmiddels verdwenen universiteit, waar nog vaak met nostalgie naar wordt teruggekeken. Voor de Rijksuniversiteit Groningen was het een soms heftige periode: de universiteit werd eerst bijna opgeheven, vervolgens omgevormd tot een universiteit met internationale betekenis, een universiteit die in tijden van crisis en depressie overeind bleef, maar ten slotte diep moest buigen voor de Duitse bezetter. In het tweede deel van Universiteit van het Noorden. Vier eeuwen academisch leven in Groningen vertelt Klaas van Berkel, met oog voor de grote lijn én het sprekende detail, die bewogen geschiedenis".

vier eeuwen academisch leven in Groningen. De klassieke universiteit, 1876-1945

Universiteit van het Noorden

Toen de Franse regeringscommissaris Georges Cuvier in 1811 de Groningse universiteit bezocht, verbaasde hij zich erover dat deze universiteit in een uithoek van het keizerrijk al bijna twee eeuwen een baken van beschaving en verlichting was. En zo is het nog altijd. De Groningse universiteit, die 400 jaar bestaat, paart sinds haar oprichting een sterke internationale uitstraling aan een actieve rol in het culturele, intellectuele en economische leven van Noord-Nederland. Soms dreigde deze excentrische ligging haar fataal te worden, maar uit elke crisis kwam de universiteit sterker tevoorschijn. Zij telde geleerden van Europees formaat, zoals de wiskundige Johann Bernoulli, de medicus Petrus Camper, de astronoom J.C. Kapteyn en de filosoof/psycholoog Gerardus Heymans. Nu behoort zij tot de beste honderd universiteiten van de wereld. Klaas van Berkel vertelt de kleurrijke geschiedenis van de universiteit, met oog voor het detail én de grote lijn. Dit eerste deel beslaat de periode 1614-1876.

Klaas van Berkel

About

Books

Join the club