Jacques de Maillard

Paul Ponsaers

Joanna Shapland

Antoinette Verhage

Adam Crawford

"This book contains a selection of papers, which were presented and discussed at the first GERN Summer School for PhD students held in September 2012 at Ghent University, Belgium"--Backcover.

Monitoring Contemporary Security Issues

Crime, Violence, Justice and Social Order

Marc Bockstaele

Politiediensten en bijzondere inspectiediensten werken steeds meer samen. Ze kennen elkaar echter onvoldoende, vooral wat betreft hun materies en bevoegdheden, zodat men te weinig een beroep doet op elkaars expertise. Ook rechtspractici hebben dikwijls slechts een beperkt overzicht van bestaande bijzondere inspectiediensten en zijn weinig vertrouwd met hun bevoegdheden. Bijzondere inspectiediensten maken van hun vaststellingen over wetsinbreuken processen-verbaal. In principe is het openbaar ministerie daarvan de bestemmeling, maar ze hebben ook de bevoegdheid tot administratieve afhandeling. Dit boek geeft een algemeen en actueel overzicht van de bijzondere inspectiediensten, hun instrumenten, samenwerkingsverbanden en oplossingen voor enkele juridische discussiepunten. Het boek is een must voor al wie met wetshandhaving bezig is.

Overzicht, bevoegdheden, instrumenten, samenwerking en knelpunten

Bijzondere inspectiediensten

Nieuw Rechtse groepen slagen erin jongeren te rekruteren, op te leiden, te mobiliseren en te activeren. Ze verschillen daarin niet veel van terroristische groeperingen. Ze verspreiden een boodschap van ongelijkheid, racisme, negationisme en discriminatie. Ze gebruiken gretig desinformatie over migranten, vluchtelingen en andere kwetsbare groepen. Onveiligheidsgevoelens, angst, gebrekkige openbare informatie en simplistische verklaringen vormen hiervoor een vruchtbare voedingsbodem. Als influencers trachten ze aanhoudend de geesten te vergiftigen met propaganda en antidemocratisch gedachtegoed. Dit boek noemt ze onomwonden bij hun naam: haatzaaiers. Extreemrechts bezet intussen, ook op verdoken wijze, politiek democratische posities. Deze infiltratie gebeurt vooral in partijen die de Vlaamse identiteit onderstrepen. Pijnlijk confronterend komt aan het licht hoe extreemrechts – vaak verborgen in interne chatrooms – subversief blijft invreten op de democratie. Een open debat moet hier wijken voor intimidatie, wat aanleiding kan geven tot geweld. De auteur beschrijft het ontstaan en de betekenis van Nieuw Rechts en de wijze waarop dit fenomeen in Vlaanderen gehoor vindt. Hij schetst de opkomst van ‘identitaire bewegingen’ in het buitenland en het Vlaams-nationalistisch vernis dat er op eigen bodem overheen wordt gelegd. Hij vergelijkt bewegingen als ‘Schild en Vrienden’ met sekten die gelijkwaardigheid afwijzen en bewust polariseren en provoceren met radicale standpunten, in de hoop de publieke opinie van hun boodschap te overtuigen.

Extreemrechtse radicalisering

Haatzaaiers

Marleen Easton

Lodewijk Gunther Moor

Marsha de Vries

Dit Cahier gaat dieper in op het gezag dat de politie en andere functionarissen in de publieke ruimte dagelijks ervaren op de werkvloer. De visie dat het gezag van de politie tanende is en dat er iets aan de hand is met de politiële weerbaarheid wordt breed gedeeld. Dit Cahier zoekt onder meer een antwoord op de vragen ‘Is er iets met het gezag van de politie aan de hand?’ en ’Zijn er verschillen tussen België en Nederland?’ De Stichting Maatschappij, Veiligheid en Politie (SMVP), thans Stichting Maatschappij en Veiligheid (SMV), bracht in 2000 een essaybundel uit getiteld ‘Het gezag van de politie’. Deze bundel vormde de opmaat voor een standpunt van de stichting in 2002 met als titel ‘Politie en haar gezag’. Sinds het uitbrengen van het standpunt verstreken er twaalf jaren. Is er in die tijd iets veranderd? Dit Cahier bundelt bijdragen rond drie grote thema’s, namelijk (1) het gezag van de politie, (2) imago, vertrouwen en legitimiteit van de politie, thema’s die nauw met het gezag van de politie zijn verweven en ten slotte (3) operationeel leiderschap bij de politie.

Het gezag van de politie

Elke Devroe

Arjen Schmidt

De Cahiers Politiestudies namen een start in 2006. Intussen zijn er niet minder dan vijftig nummers van de persen gerold. Ter gelegenheid van dit feestnummer grijpt de editorial board terug naar de verschillende thema’s die aan bod kwamen tijdens die vele jaargangen en vraagt zich af wat de wezenlijke veranderingen zijn geweest sinds het verschijnen van de themanummers in het verleden. Daarbij wordt een beroep gedaan op de verschillende auteurs die de afgelopen themanummers hebben geschraagd, met nadrukkelijk de centrale vraag in het achterhoofd: “In welke mate hebben deze evoluties nu al dan niet een impact gehad op de essentie van het politiewerk?” James Q. Wilson (1968) sprak over handling the situation; Michael Banton (1964) maakte het onderscheid tussen law officers en peace officers; Egon Bittner (1970) sprak over politiewerk als het stoppen van something-that-ought-not-to-be-happening-and-about-which-someone-had-better-done-something-now. Wat zijn thans functies van de politie? Welke achtergronden zijn van belang? Wat zijn huidige praktijken? Wat zijn mogelijke rolmodellen? In dit Cahier zullen auteurs hun visie te kennen geven en hun licht laten schijnen op de essentie van politiewerk. De Cahiers Politiestudies verschijnen trimestrieel. Zij zijn onderworpen aan een internationale double blind peer review en worden samengesteld door de gasteditoren, de hoofdredacteur en de editorial board, i.s.m. de redactie.

De essentie van politiewerk

Wim D’haese

Marnix Eysink Smeets

Dit Cahier behandelt die sectoren waar de politie niet de centrale regierol neemt, maar wel als partner functioneert in een breder veld. Het gaat hierbij om actoren uit de niet-commerciële private sector of andere publieke rechtshandhavers, zoals drugshulpverlening, actoren uit de preventiesector, stedelijke (lokale) en gewestelijke beleidssectoren zoals sociale huisvesting (huisjesmelkerij, mensenhandel), tewerkstelling (zwartwerk, illegale migratie) en anderen. Kortom, dit Cahier behandelt integrale veiligheid in de breedste betekenis van het woord.

Politie en haar maatschappelijke partners

Willy Bruggeman

Timo Kansil

De politie wordt in toenemende mate lokaal geconfronteerd met veiligheidsproblemen die een (verre) buitenlandse oorzaak hebben. Denk bijvoorbeeld aan criminaliteit die zich rond havens concentreert, maar ook aan cybercrime en terrorisme. De drijvende krachten achter dit proces van glocalisering zijn de toegenomen mobiliteit (stromen van mensen, goederen, geld, informatie en ideeën), het internet dat de plaatsongebondenheid faciliteert en de forse toename van communicatietechnologieën. In dit Cahier onderzoeken we hoe de politie de gevolgen van glocalisering het hoofd biedt. Vragen die aan bod komen zijn: Hoe manifesteren problemen zich lokaal? Wat is de rol van kruispunten als havens en wereldsteden? Zijn bestaande samenwerkingsverbanden als Europol en Interpol nog voldoende geëquipeerd om met de veranderende dynamiek om te gaan? En hoe kan politiesamenwerking internationaal op politiek niveau gefaciliteerd worden? De Cahiers Politiestudies verschijnen trimestrieel. Zij zijn onderworpen aan een internationale double blind peer review en worden samengesteld door de gasteditoren, de hoofdredacteur en de editorial board, i.s.m. de redactie. GPRC-uitgave (Guaranteed Peer Reviewed Content)

Glocalisering

13 maart 1982. Dinant, Rue de Sax. Twee onbekenden stelen uit een wapenwinkel een zwaar jachtgeweer. 9 november 1985. Aalst, Delhaize. De waanzin van de Bende van Nijvel bereikt zijn hoogtepunt. Acht mensen blijven liggen, neergeschoten, koelbloedig. Tussen beide data zijn er 28 doden gevallen. Het gerecht staat voor een raadsel. Al meer dan 35 jaar wachten de gerechtelijke overheden wanhopig op tips om de bendeleden te ontmaskeren. De overvallen van de Bende van Nijvel laten een onuitwisbaar litteken na op ons collectief geheugen. Dit boek schetst de kroniek van een tijdperk, de ‘loden jaren’ van de Bende van Nijvel, die aan de feiten van 1982 tot 1985 voorafgaan en er onlosmakelijk verband mee houden. Het is een vorm van criminele archeologie, een absolute must voor wie zich nader wil informeren over de Bende van Nijvel, maar ook – en vooral – het fenomeen wil plaatsen in zijn historische context. Nooit eerder werd op zo’n indringende en gedocumenteerde wijze een analytisch verhaal geschreven over dit tijdperk. Wat gebeurde er allemaal in die jaren, getekend door de opkomst van extreemrechts? De auteur bespreekt sleutelgebeurtenissen (de opkomst van het Front de la Jeunesse, de brand bij het communistische tijdschrift Pour, de intrede van Westland New Post, de oprichting van Groep G in de schoot van de rijkswacht) en sleutelfiguren (de entourage van toenmalig minister van Defensie Paul Vanden Boeynants, de bendes van Bouhouche en Beijer, Bultot en De Staerke). Ook de voedingsbodem voor de vele complotverhalen komt aan bod. Wie wil ons laten geloven dat de Bende van Nijvel één geoliede militaire groep terroristen is die België moest verzwakken en in schok achterlaten? Wie had hier baat bij? Was het de rijkswacht? Extreemrechts? Politici? Ruziemakende magistraten? Is er ooit echt een staatsgreep voorbereid en door wie? Zijn de materiële aanwijsbare verbanden, door de daders zelf onder de aandacht gebracht, essentieel om van ‘de’ Bende van Nijvel te spreken? En waarom zouden criminelen hun eigen misdaden signeren, als dat het risico om gepakt te worden en de kans op strafverzwaring verhoogt? Wie was orkestleider van al deze feiten, gevoed en gevoerd vanuit één gemeenschappelijke logistieke pot, wie was die sinistere ceremoniemeester?

De Bende van Nijvel gekaderd

Loden jaren

Gilbert Dupont

Criminologische studie over de beruchte Belgische Bende van Nijvel.

een documentaire

De Bende

Guus Meershoek

Margo de Koster

‘The past is never dead. It’s not even past.’ Met deze woorden van William Faulkner als leidraad gaan we in dit Cahier op zoek naar de aanwezigheid van het verleden in de huidige politiezorg. Wie de evaluatierapporten leest die al meer dan dertig jaar met enige regelmaat over veelal ontspoord politieoptreden worden uitgebracht, treft vaak dezelfde aanbevelingen aan. Vloeit ervaring dan zo snel weg uit de politie? Heeft de organisatie dan zo weinig lerend vermogen? Tegelijk bijten politiemanagers telkens weer hun tanden stuk op de taaie structuren in de politie waarna zij oproepen tot een cultuuromslag. Onderzoekers rekenen ingesleten gewoonten al gauw tot de cultuur van de werkvloer. Toch blijken zulke ondoorgrondelijke verschijnselen vaak een redelijke ontstaansgrond te hebben die hun voortbestaan wellicht niet rechtvaardigt maar wel begrijpelijk maakt. De achterliggende gedachte van dit Cahier is dat kennis van het verleden de politie in staat stelt om beter in te spelen op nieuwe vraagstukken en onderzoekers om meer van het functioneren van de huidige politie te begrijpen.

Herinneren en vergeten in de politie

Op 22 maart 2016 ontploften bommen op de luchthaven van Zaventem en in het metrostation Maalbeek. Dit was het culminatiepunt van een lange voorgeschiedenis van 25 jaar. Dit boek biedt een unieke reconstructie van deze tijdsperiode. Tot op heden ontbrak dit helikopterzicht op het jihadisme in ons land. Dit boek schetst het verhaal van geopolitieke gebeurtenissen die van “jongens van bij ons” handpoppen maakten van de transnationale politieke scène, die hen misbruikte en offerde voor heel andere doeleinden dan deze waarin zij “geloofden”. Het is de geschiedenis van de gestage uitbouw van het jihadistisch gedachtegoed in ons land, van talrijke rekruteringscirkels, propagandadispositieven, logistieke netwerken, financieringsstromen, van de gang naar Syrië en van “returnees” naar België. Bommen komen niet uit de lucht vallen, maar zijn het resultaat van deze diverse fasen die het jihadisme in ons land doorliep. Deze reconstructie geeft een breed lezerspubliek inzicht in deze historie, waarin een aantal protagonisten als een rode draad telkens weer opduiken en terug uit het blikveld verdwijnen, om na verloop van tijd opnieuw te verschijnen. Tal van details krijgen hun plaats in dit geheel en worden verduidelijkt in dit overzicht, met diverse mondiale uitlopers, die telkens ook terug verwijzen naar ons land. Het is daarom een treffende schets van de historische continuïteit die verborgen gaat achter de aaneenschakeling van talloze “faits divers” die het Belgisch terreurfenomeen omgeven. Het boek is voorzien van een uitvoerige bibliografie en een handzaam naamregister, waarmee geïnteresseerde lezers verder aan de slag kunnen. Een must voor al diegenen die inzicht willen ontwikkelen over de “route naar Zaventem en Maalbeek”.

De route van Zaventem en Maalbeek

Jihadi's in België

‘We mogen ons gelukkig prijzen dat Paul Ponsaers ons bij de les houdt. Met zijn nieuwe studie naar het rechts- en links-extremistische alsook het “geïmporteerde” politieke geweld van de jaren tachtig voltooit hij een triptiek die de hele bandbreedte van het politieke geweld in de recente geschiedenis van ons land bestrijkt.’ – Prof. dr. Rik Coolsaet over Terrorisme in België Sinds de Tweede Wereldoorlog is België geregeld het doelwit van terreur. Niet alleen door links- en rechts-extremistisch geweld dat ‘van binnenuit is gegroeid’, maar ook door gewelddaden die hun oorsprong vinden in buitenlandse conflicten. Dit boek brengt dit voor het eerst in kaart. Daarbij gaat ook ruime aandacht naar de context waarbinnen de terreur vorm kreeg. Het eerste deel schetst het verhaal van de zogenaamde extreemlinkse Cellules Communistes Combattantes. Het tweede deel behandelt het Front de la Jeunesse en de Vlaamse Militanten Orde, twee extreemrechtse private milities. Het derde deel gaat over politiek geweld in België dat onder meer voortvloeide uit het Israëlisch-Palestijns conflict, de Marokkaanse machtsstrijd en de Turkse kwestie. In een verhalende schrijfstijl en met een wetenschappelijke systematiek ontrafelt de auteur de dynamiek van polarisering en radicalisering die uitmondt in geweld.

Polarisering en politiek geweld

Terrorisme in België

Kees van der Vijver

Janine Janssen

Bas van Stokkom

Rechtshandhaving is de verantwoordelijkheid van de overheid. Het ‘sociaal contract’ biedt overheidsbescherming aan burgers in ruil voor coöperatie aan de democratische samenleving. Dit monopolie leidt tot een verbod op eigenrichting: burgers mogen het heft niet in eigen handen nemen. In de democratische samenleving is dit immers niet gewenst en streng gereglementeerd. Sinds enkele decennia wordt er in het kader van zelfredzaamheid echter een gedeelte terug gelegd bij de burger, en is het omgaan met eigenrichting aan herijking toe is. Een tweede evolutie betreft de culturele eigenrichting. Het gaat hier om migrantengroepen die er concurrerende waarden- en normensystemen op na houden en wensen dat de rechtshandhaving plaatsvindt volgens geheel andere normen dan deze in het gastland. In welke mate kan afwijkende rechtshandhaving een plaats vinden in de democratische samenleving? Op deze vragen biedt dit Cahier antwoorden.

Eigenrichting

Axel Groenmeyer

Francesca Viannello

This is the fourth volume stemming from the annual doctoral conferences organized by the GERN. The last edition of the Summer School was held in September 2015 in Paris. The selected theme for this Summer School was "Crime and order, criminal justice experiences and desistance," reflecting the variety of theoretical frameworks and methodologies covered by the current PhD theses in the field of criminal justice and deviance, as well as the fresh and new perspectives on subjective experiences of the criminal justice system and trajectories of desistance. Dissertation. (Series: GERN Research Paper Series, Vol. 4) [Subject: Criminology]~

Paul Ponsaers

About

Books

Join the club