Anna Burns

Sütçü

Irem

Yakın zamanda okuduğum en zorlayıcı, en “hantal” metinlerden birisiydi. Ancak sanırım bütün bu olayların, kasvetin ve baskının açık bir şekilde aktarımı için doğru seçenek böyle boğucu bir dil-anlatım. 1970’lerde, sokak sokak bölünmüş-herkesin kendi bölgelerine sıkıştığı, kaçırılma ve bomba korkusu ile toplu taşımanın dahi durduğu Kuzey İrlanda’da 18 yaşında genç bir kadının, yaşadığı toplumun tribalizminin sebep olduğu bir şizofreni sonucu yaşamadığı bir ilişkinin bedelleriyle boğuşması hikayesi. Ön planda Kuzey İrlanda’nın Birleşik Krallık’tan ayrılma savaşı ve bu ayrılmanın içerideki parçalanma-bölünmeleri, ayrılmış bölgeler arasında yaşanan çatışmalar var. Lakin mevzu yalnızca bu çatışmalarla ya da bombalı saldırılarla sınırlı değil, aynı zamanda aileler - komşular arasındaki ve mahallelerdeki çatışmalar, aile üyeleri arasındaki derin güvensizlik, komplolarla, tuzaklarla da ilgili. Hiç kimse karşı taraftan gelen muhbir söylentilerinden kurtulamıyor ve gerçeği ortaya koyamıyor. Kitabı okurken yer yer distopik bir kurgu okuduğunuzu düşündürecek seviyede bir mantıksızlık, işlevini kaybetmiş, doğrulanmamış dedikodular ile şekillenen bir toplumla karşı karşıyasınız. Fransızca sınıfında geçen bölüm; gökyüzünün mavi dışında bir renkte olmasını reddeden sınıf küçük bir toplum özeti gibi, her türlü norm dışılığa şüpheyle yaklaşma ve dışlama üzerine sessiz bir anlaşma var. Kitabın en zor yanlarından bir tanesi de hiçbir yer, kişi ismi kullanılmaması ve uzayan -açıklama eklenen- cümleler ki, çevirmen bazı yerlerde bu cümleleri bölerek müdahale etmiş neyse ki. Yanlış bir zamanda yapılmış bir okuma olduğundan sevdim mi sevmedim mi hala emin değilim ama anlatmak istediği şeyi ve yaratmak istediği ortamı muazzam oluşturmuş. İlk 200 sayfada o belirsizlik ve karanlık üzerinize çöküyor, ağırlığı veriyor. Sonrasında dile ve tarza alışıp takibiniz daha kolaylaşıyor. Son olarak Kuzey İrlanda ve IRA dönemlerine dair bir miktar fikir sahibiyseniz bazı imaları daha rahat anlayıp kitaptan daha fazla keyif alabilirsiniz.



“İşte mutfakta durmuş bu çıkarımları sindirmeye çalışırken anladım, o adam tarafından ne kadar kapatıldığımı, dikkatle inşa edilmiş bir hiçliğe nasıl mahkum edildiğimi. Aynı zamanda cemiyet tarafından, zihinsel atmosferin ta kendisi tarafından, o ayrıntıların istilası tarafından.”


3,5 ⭐️

Sütçü

Reviews