Javier Marías

Kurt Mıntıkası

Irem

Kurt Mıntıkası alıp almamakta çok tereddütte olduğum kitaplardan bir tanesiydi. Zira hayranı olduğunuz bir yazarın ustalık eserlerinden sonra -eğer okumadıysanız- ilk kitabına dönmek çok riskli bence. Ama merakıma yenilip bu hafta okudum. 

Javier Mariás bu kitabı 17 yaşında, dayısı ve aynı zamanda ünlü - ve bir kadar da tartışmalı- ispanyol yönetmen olan Jésus “Jess” Franco’nun Paris’teki lüks dairesinde kaldığı dönemde yazmaya başlamış. Kendisinin bu konuda bir beyanı var mı bilmiyorum ama okurken bu dönemin büyüsünün kitabı etkilediğini düşünüyorum. Zira kitap Javier Mariás’ın klasik tarzından çok uzak bir şekilde Ispanya’dan hiçbir iz taşımıyor, tamamen Amerika’da geçiyor. Hollywood’un altın yıllarından, bir aile trajedisine, entrikalarda, gangsterlerin bölge savaşlarına ve ırk ayrımların kadar çok fazla ve spesifik Amerikan hikayesine yer veriyor. Bazı bölümlerde bir filmin hikayesini dahi öykü formatında okuyorsunuz. Kitabın en sıkıntılı noktası da bu aslında. Çok merak uyandırıcı bir şekilde, bir ailenin başına gelen uç noktadaki talihsizlikler ve dağılımı ile açılıyor. Ancak bir noktadan sonra karakterler ve olaylar o kadar çok ve büyük olmaya başlıyor ki kitabı takip ederken yoruluyor “ bunu şimdi niye okudum” hissini yaşıyorsunuz Sadece karakterler değil aslında tür olarak da birden fazla yapıyı bünyesinde bulunduruyor. Zaman zaman polisiyeye dönüşen kitap bir bölüm sonra drama ya da Amerikan edebiyatının 30’lardaki hikayelerinde dönüşüyor. Daha sonraki eserlerinde tamamen İspanya öğesine yoğunlaşmasına ve İş Savaş dönemine değinmesine karşılık Kurt Mıntıka’sında bu alandan tamamen uzak duruyor. Bunda hem çocukluğunun bir dönemini geçirdiği Amerika anılarına dönüş hem de Franco’nun halen yönetimde olduğu dönemde yazılması etkili elbette. 

Her şeye rağmen bir kitabı kötü bulmadım, en azından sıkılmadan okudum. Zira karakterler ve ortam çok yabancı olsa da aradan Javier Marias’ın ironik öne çıkıyor. Ama başta dediğim gibi okurken çok yoruldum, baştaki hikayeden koptum, karakterleri unutmaya başladım. Yazacak çok şeyi olduğu belli ve bir kitapta bütün malzemesini kullanmak isteyen genç yazar heyecanını hissettiriyor. Ancak bu kitabı değerlendirirken iki farklı açıdan bakmak lazım. Eğer 17 yaşında yazılmış bir ilk kitap olarak baktığınızda çok başarılı. Lakin bir Mariás kitabı olarak bakarsanız oldukça zayıf ve okuma zevki düşük. Örneğin yazar ile ilk defa tanışacaksanız ya da sadece 1-2 kitabını okuduysanız bu kitabı erteleyin zira daha başlamadan yazarla ilişkinizin bitmesine sebep olabilir. Buna göre okuyup okumama ya da erteleme kararını kendiniz verin.

Eylül Görmüş

Bir Marias kitabına 2 yıldız verdim, dünya başımıza yıkılacak. Ama yani… Bana bu kitabı yazarını söylemeden “bu eser çok iyi tanıdığın bir yazar tarafından yazıldı, sence kim?” diyerek okutsanız, sayacağım son isim Javier Marias olurdu herhalde, sonraki eserlerinden bu kadar alakasız olabilirdi ancak. Kitabı 17 yaşında yazdığını göz önüne alırsak bu biraz anlaşılabilir olabilir ve evet 17 yaşında bu kapsamda bir şey yazmak başlı başına takdire şayan ama yani, yine de. Tam bir kaos. Ne anlatıyor, niye anlatıyor, neler oluyor, anlamak güç. Genç Marias’ımız sanırım o dönem izlediği film noirlardan çok etkilenip bir deneme yapmış, eh okutuyor da kendini; sürükleyici, zaman zaman epey komik vs ama açıkçası biraz anlam yoksunu bir kitap bence, birtakım klişelere abanmış da abanmış kendisi. Fakat benim açımdan bu kadar bayıldığım bir yazarın yolculuğunun ilk adımlarına şahitlik etmek güzeldi. Her şeye rağmen canım Marias. Gencecik haliyle oturup bir şeyler yazmaya çabalamış olmasını bile seviyorum. Ben onun her şeyini seviyorum ya. (Burada ağlamaya başlıyor… Eylülcüm, bi su iç, bi sakinleş…)

Kurt Mıntıkası

Reviews