Javier Marías

Yarınki Yüzün, Cilt 3

Irem

Yarınki Yüzün üçlemesine geçtiğimizi yılın nisan ayında başlamıştım. Yaklaşık olarak dokuz aya yayılan bir serüvendi. Zaten çok kısa zamanda da okunup geçilebilecek kitaplardan değil açıkcası. Zira yazması da sekiz yıla mal olan 1144 sayfalık bir yolculuk. Çünkü Marias okuyucusuna karşı talepkar yazarlardan ve eylemlerden-hikayeden çok karakterinin zihnindeki dolambaçlı yollarda gezinip zengin bir metin sunmayı tercih ediyor.

Jaime Deza çok dilli bir çevirmen olarak, eşiyle boşanma arifesindedir. Bu süreci kolay atlatabilmek için Madrid’den ayrılıp Londra’ya gelir. Burada BBC radyosunda çalışmaktayken, Oxford’daki akıl hocalarından birisi olan Peter Wheeler’ın aracılığı ile Bertram Tupra ile tanıştırılır ve kendisini gizli servisin içinde “insan tercümanlığı” yaparken bulur. Ana hikayemiz bu olsa da Marias’ın anlatmak istedikleri ise bambaşka. Birinci kitap genel olarak Deza’nın Wheeler’ı ziyareti ile geçiyor. Sanırım serinin en iyi kitabı da birinci kitap. İspanya İç Savaşı’ndan, İkinci Dünya Savaşı’nda İngiltere’deki “careless talk” kampanyalarına uzanan ve insanlık tarihi ve insanı muazzam bir şekilde irdeleyen bir iç dünya yansımasını takip ediyorsunuz. İkinci kitapta ise Deza’nın eski -henüz boşanmadıkları-karısı Luisa imgesi ön plana gelmeye başlarken hikaye olarak ise sizi sadece diskotekte geçen bir gece bekliyor. Bir çorap kaçmasına on sayfa yazabilen bir yazarın size böylesine önemli bir geceyi anlatması için 296 sayfaya ihtiyaç duymasını yadırgamamayı öğreniyorsunuz ve öğrendikçe daha da fazla büyüleniyordunuz. 

Özetle evet takip edilmesi zor bir seri. Zira okurken adeta hipnotize oluyorsunuz, kayboluyorsunuz. Sarkaç gibi ileri geri sallanan bir hikayede zaman zaman sonsuza kadar gidecekmiş gibi hissediyorsunuz. Hatta bazı noktalarda hikaye tamamen duruyor ve tarihin gerçekliğine geçiş yapıyorsunuz. Marias Deza’nın biten evliliği, isimsiz kuruluştaki görevi, iş arkadaşlarının gizemli hayatları ve ilişkileri ile sizi baştan çıkarırken üzerinize asıl derdi olan varoluşsal düşüncelerini saçıyor. Sadakat ve güvensizlik, geçmiş ve gelecek, bencillik ve cömertlik üzerine uzun uzun düşünmenizi sağlıyor. Ama kendi vermek istediği mesajı gayet açık: insan kötülüğe meyilli bir canlıdır ve çoğunlukla - bazı istisnai kişiler haricinde- bundan utanma gereksinimi dahi duymaz. Bu mesajını da bireysel kötülükten kitlesel kötülüğe; gizli arşivlerin derinliklerinde bulunan kişisel kötülük videolarından, kitsele; Ispanya İç Savaşı’na, İkinci Dünya Savaşı’na, edebiyatta çok fazla yer verilmeyen Franco diktatörlüğü döneminden, gizli servislerin manipülasyonlarına uzanan büyük bir liste ile sözünü sakınmadan- acımasızca örneklerle destekliyor. 

Üçüncü kitap ile sorularınızın büyük çoğunluğunu cevaplıyor Marias. Benim çoğu zaman “acaba ben mi kaçırdım, açıkladı mı” diye kendimden şüphe etmeme sebep olan birinci ciltteki kan lekesinin cevabını dahi üçüncü cildin son sayfalarında verdi yani. Upuzun yollardan geçip kendisini, karakterlerini ve zehrini içinize akıtan, hapseden ve sizinle yaşamaya devam eden yazarlardan birisi Marias. Bu üçleme muhtemele hayatım boyunca en sevdiğim kitaplardan olacak ve dönem dönem geriye dönüp yine aynı heyecanla, keyifle okuyacağım. Şimdiye kadar hala Nobel verilmemiş olmasını Isveç Akademisi’nin, kendisinin deliliğinden korkmasından kaynakladığına yormayı tercih ediyorum. Zira başka açıklaması olamaz.

Yarınki Yüzün, Cilt 3

Reviews