Metin Acıpayam

Bu çalışmamızda ele aldığımız yazar, sanatçı ve ilim adamlarının görüşlerini, genel bir çerçevede yukarıdaki maddeler eşliğinde belirttikten sonra, harflerin yeniden düzenlenmesi ile alâkalı ilk sistemli görüşün –elbette münferit olarak daha öncesi de vardır- Ahmet Cevdet Paşa’ya âit olduğunu bilmemiz gerekir. Cevdet Paşa, Kavaid-i Osmaniye isimli eserinde, Türkçe’de bulunup da Arap harfleriyle gösterilemeyen sesleri belirtmek için bir hâl çaresi bulunması gerektiğini yazmıştı. Ahmet Cevdet Paşa’nın başında bulunduğu “Encümen-i Daniş” de bu yolda bazı kararlar almıştı. Cevdet Paşa’dan bir kaç yıl sonra aynı konuda Münif Paşa’nın görüşlerine rastlıyoruz. Münif Paşa, “Mecmua-i Fünûn” dergisinde yer alan yazısında elifbanın ıslahı için harflerin harekelenmesini ve ayrı ayrı yazılmasını (hurûf-ı munfasıla) tavsiye eder. Son söz olarak bu eserde dil konusunda kısır çekişmelerden uzak bir tez sunuyor, 150 yıllık tarihi bir süreci gözler önüne seriyoruz. Bizim dil meselesine bakışımızı, avam seviyesinde “eski dil-yeni dil” tekerlemeleri oluşturmuyor. “Dil ancak mevzu konuşarak yaşar.” Servet-i Fünûncuların mantığıyla ölmüş kelimeleri hortlatmak garip olduğu kadar, ilim dışı kaidelerle kelime uydurmakta o kadar garip ve saçmadır. Bu eserin hazırlanma serüveninde desteklerini esirgemeyen gerek çalışma arkadaşlarıma, gerekse fakülte hocalarımdan Atilla Kaşıkçı beyefendiye ayrıca teşekkür ederim. Hayırlara vesile olması dileğiyle...

Harf ve Dil Tartışmaları

150 Yıllık Türkçe Kavgası

Evliya Çelebi

Bu eser, Evliya Çelebi’nin on ciltlik kitabının sadece bir nühasıdır. Gerçekçi bir gözle izlenen olaylar, yalın ve duru, zaman zaman da fantastik bir anlatım içinde, halkın anlayacağı şekilde yazılmış, yine halkın anlayacağı deyimler çokça kullanılmıştır. Evliya Çelebi, Seyahatname'sinde gezip gördüğü yerleri kendi üslubu ile anlatan, az sayıdaki 17. yüzyıl nesir yazarlarındandır. Eser bu yönden Türk kültür tarihi ve gezi edebiyatı açısından önemli bir yere sahiptir.

Seyahatname

Necip Fazıl ismini her anışımda Yahya Kemal’in şu iki mısraı gelir hatırıma: Hezâr gıbta o devr-i kadîm efendisine; Ne kendi kimseye benzer, ne kimse kendisine. Bu şiirin bilhassa ikinci mısraı sanki Necip Fazıl’a yazılmıştır. Evet, nev-i şahsına münhasır bir kişilik olan Necip Fazıl, ne kimseye benzer ne de kimse kendine benzerdi. Tek kelime ile baştan sona orijinal bir şahsiyetti. Yirminci yüzyıl düşünce dünyasına getirdiği fikri tespitler ile İslam tefekkür mecrasını açacak kadar tefekkür ehlidir. Bu sebeble hala diriliğini korumaktadır. Cumhuriyet sonrasında tek parti diktesini fikri planda geri püskürtmüş, Müslümanların sistem ve devlet algısını değiştirerek alternatif sistem ve dünya görüşü oluşturmuştur. Fikirleri ile kitleleri arkasından sürükleyen, çok ama çok güçlü hitabet kudreti ile her zaman eskimez huviyetini her çağa isbat edecektir. Çocukluk yaşlarımdan bu yana meftunu olduğumu da bu vesile ile söylemeliyim. Şiirlerinin birçoğunu ilkokul dönemlerinde ezberlemiştim. Ortaokul yıllarımdan itibaren de fikir yazılarıyla zihni sancılara uğradığımı hatırlıyorum. 11-12 yaşlarındaydım. Delice Üstad Necip Fazıl’ı okuyor ve O’na hayranlık besliyordum. Genel itibariyle üstadı hep geceleri okurdum. Gece uyumak bilmeyen gözlerim, bütün konforunu O’nun eserlerinde bulurdu. Uyku kavramını hayatımda akamete uğratan Necip Fazıl’dır. Çok kere eserlerinde sabahladığımı hatırlarım. Ama bir gece var ki bence çok muhim ve manalı. O gecemi manalı yapan vakıa ise Üstad Necip Fazıl’ı rüyamda görmem. Kısacası şöyle söyliyeyim; Zannederim üstadın “Çöle İnen Nur” eserini okuyorum. Okudukça tabii ki eriyor, bitiyorum. Ayaklarımda incecik bir titreme, kalb atışlarımı hızlandırıyor. Ve bir anda inanılmaz derece gözlerime uyku çöküyor. Hiç huyum olmadığı halde uykunun peşine düşüyorum. Sanki bir ses kulaklarıma megafonla bağırarak; “HAYDİ YAT ARTIK” diyor. Bu sese mâni olamıyorum. Madem öyle, uyuyayım dedim ve yatağa doğru yöneldim. Yatağa yatıp gözlerimi kapadığımda o gece rüyamda üstadım Necip Fazıl’ı görmüştüm. Rüyamda; Büyük bir salonda yüzlerce insana fikir aşılayan Necip Fazıl, konuşmasının bitmesiyle kapıya yöneliyor ve arkasından ben koşarak elini öpmek istiyorum. Ama o elini öptürmüyor ve kulağıma şunları fısıldıyor; “Dininin, dilinin, beyninin, ilminin, ırzının, evinin, kininin, kalbinin davacısı bir gençlik. Halka değil hakka inanan meclisinin duvarında hâkimiyet hakkındır düsturuna hasret çeken ve gerçek adaleti bu inanışta halis hürriyeti hakka kölelikte bulan bir gençlik” Üstad gençliğe hitabesinden bu sözleri söyledikten sonra tekrardan bana dönerek; “Benim gençlerim benim bile elimi öpmez” diyor. Rüya bu şekilde. Benim bir uyanışım var ki dillere destan. Vücudum kanter içinde. Bu rüyadan sonra nazârımda, Necip Fazıl; bir kahramandı artık. Kendi kendime o gece söz vermiştim. Eğer bir gün elim kalem tutarsa ilk eserim Necip Fazıl üzerine olacaktı. Bu eser, o sözün bir tezahürüdür. Üstad’ın kerameti ile çok kısa bir süre de üç baskısı biten bu kitabın 4. basımını aziz okuyucularımızın huzurlarına sunmak benim adıma son derece heyecan verici bir hadisedir. Son söz olarak yeni baskımızın hazırlanma aşamasında bizlere yardımcı olan çalışma arkadaşlarıma da sonsuz teşekkürler. Bu isimlerin en önemlisi; -ismi şu an için meçhul olması gereken- en yakınıma da sonsuz sevgiler. Ayrıca genç arkadaşlarımızdan Muhammed Raşit Avan’a da gayretlerinden ötürü teşekkürlerimizi sunarız. Hayırlı olması dileğiyle. METİN ACIPAYAM

Metin Acıpayam

About

Books

Join the club