Jonathan Conlin

Dünyanin En Zengin Adami Kalust Gülbenkyanin Farkli Hayatlari

Bay Yüzde Bes

Vedat Güven

Dünyanın en zengin adamı; Kalust Gülbenkyan; 1869 İstanbul doğumlu. Kendini toplumdan uzak tutmaya çalışan, gündeme pek çıkmayan, sadece iş (ve de petrol işi), arabuluculuk ve sanat koleksiyonu çrçevesinde yaşayan, bir kişi. Petrol savaşları, petrol şirketleri ve petolün devletler ve şirketler arasındaki dağılımını belirleyen kişi. 1869'da İstanbul'da doğan Ermeni kökenli bu kişi ne Osmanlı'nın dağılmasını ne de milyonlarca Ermeni soydaşının ölümünü önemsemeyen bir kişi. Manipülatör ve provakotör bu kişi Osmanlı dağılırken petrol rezervlerinin yeni kurulan Türkiye Cumhuriyeti'nin dışında kalmasına özellikle gayret sart etmiş ve sonuç almış bir kişidir. Tarih kayıtlarında Kaluts Gülbenkyan için "karanlık bir Ermeni manipülatör" ve iğrenç bir şahsiyet olarak bahsediliyor (Cornell University Press;1982; William Stivers: Supremacy and Oil: Iraq, Turkey, and the Anglo-American World Order, 1918-1930. Türk toplumu olarak pek bilmediğimiz Sykes-Picot Antlaşması'nın (Osmanlı Devleri'nin Ortadoğu'daki topraklarının paylaşılmasını öngören gizli antlaşma) bu çerçevede analiz edilmesi gerekir diye düşünüyorum.

5 Kasım1914'te İngiltere ve Fransa, Osmanlı'ya savaş ilan ettiklerinde Gülbenkyan İngiliz vatandaşı, aynı zamanda Osmanlı diplomatı ve Fransa'da evi bulunmakta ve yaşamaktaydı. Birinci Dünya Savaşı'nın ana motifinin petrol olduğunu düşünürsek, bu tür oluşumların, ulus, millet, vatan kavramlarının dışında olduğunu görürüz.

Ermeni ve Rum milletlerinin aksine Osmanlı Türkleri ve Arapları Tanzimat reformlarının sunduğu fırsatlardan yararlanmak için hemen hemen hiçbir şey yapmamışlardı. 

Petrolün dünya siyasetini ve savaşları nasıl etkilediğini ve şekillendirdiğini okuyoruz kitapta. O petrolün çıktığı topraklarda huzur olmasının mümkün olmadığını görüyoruz. Maalesef bu iki yüzlü dünyada büyük devletlere yar olmayacak bir servet, büyü devletlerin sömürmeyeceği zenginlik yok.

Bay Yüzde Bes Dünyanin En Zengin Adami Kalust Gülbenkyanin Farkli Hayatlari

Reviews