Discretionaire ruimte in de handhaving

Handelen of niet? Op welke manier en in welke mate? Alle handhavers worden in hun dagelijks werk met deze vraag geconfronteerd. Politie, bijzondere inspectie-diensten, bijzondere opsporingsambtenaren en gemeenschapswachten. Handhavingswerk, en politiewerk in het bijzonder, gebeurt binnen een welomlijnd kader van wet- en regelgeving en – theoretisch gezien – zou de interactie met de burger ook vanuit dat kader verlopen. In de praktijk wordt het dagelijks handhavingswerk echter slechts gedeeltelijk door regels geleid en bestaat er zoiets als ‘discretionaire ruimte’. Dit is de handelingsmarge of beslissingsvrijheid die frontlijnwerkers bezitten om zinvol en professioneel te handelen. Discretionaire ruimte wordt niet altijd als positief ervaren: te weinig sturing op die ruimte zou zorgen voor te veel beslissingsmarge en leiden tot ongelijke behandeling van burgers, willekeur, rechtsongelijkheid en ten slotte rechtsonzekerheid. Toch heeft een ruime handelingsvrijheid ook positieve kanten. Op maat en oplossingsgericht werken, beide kenmerken van gemeenschapsgerichte politiezorg, wordt mogelijk en de ambtenaar neemt zelf zijn verantwoordelijkheid. Dit Cahier belicht verschillende facetten van het fenomeen.