Marieke Lucas Rijneveld

De avond is ongemak is het schrijnende verhaal van een religieus boerengezin dat wordt getroffen door de dood van een kind. Matthies komt op een dag niet meer terug van het schaatsen en laat zijn zusje Jas in totale verwarring achter. Door de ogen van de tienjarige Jas zien we hoe de familieleden elk op hun eigen manier omgaan met het verlies. Vader en moeder zijn volledig verlamd door verdriet en zien niet hoe Jas en haar zusje Hanna en haar broer Obbe ondertussen langzaam ontsporen. Onder leiding van Obbe ondernemen ze morbide experimenten met dieren en Hanna en Jas dromen hartstochtelijk van een Redder, een man als Boudewijn de Groot, een man die hen mee kan nemen naar de Overkant en hen in kan wijden in de geheimen van hun seksualiteit.

De avond is ongemak

loisesya

Julie Rubens

I get that this is a well written book and I get that it has an important storyline or something like that. I also quite enjoyed reading it, I kinda get why it has won so many prizes and I can even condone all the disturbing almost-incest stuff. But the thing is, I rate books on how much I wanted to continue reading and the amount of unnecessary animal cruelty honestly made me a little sick. I’m sorry, some people will view this differently, but I however much I liked a book I truly cannot rate a book with this much barbarism and sadism in good conscience higher than three stars.

enya

De dood van een jongen uit een gereformeerd gezin heeft grote invloed op het leven van zijn ouders en zijn broer en zussen.

roman

Wouter ter Keurs

Dit boek is ongemak.

—-

Characters: 5
Atmosphere: 8
Writing Style: 9
Plot: 3
Intrigue: 3
Logic/Relationships: 7
Enjoyment: 2

Cariena

Een puur en vrij ongemakkelijk boek. Ik hou van deze schrijfstijl: niet bang zijn om bepaalde dingen te benoemen of om te beschrijven. Het maakte het heel echt en ik zat in het boek gezogen.

Een boek om in één adem uit te lezen en wat je de adem beneemt! Alles draait om de hoofdpersoon Jas, haar gezin (ouders, broers en zus), haar vriendin, het geloof en de natuur om haar heen. Het verhaal begint op een moment dat een fatale gebeurtenis het gezin splijt. 

De lezer wordt als het ware gedwongen om door te lezen. De opbouw in het verhaal leidt onvermijdelijk naar een climax en laat de lezer nadenken en vragen stellen. Wanneer gaat de jas uit? Wanneer kan Jas gewoon naar het toilet? Welke offers moet Jas nog meer brengen? En uiteindelijk: de duisternis.

In beeldende taal neemt de schrijfster de lezer mee naar een wereld die buitenland lijkt. Toch zullen veel gebeurtenissen en rituelen bekend voorkomen. Zoals de kerkgang, rituelen rond feestdagen, de huiselijke bezigheden voor het ongeluk en het huisbezoek. 

Er is veel symboliek in het verhaal, de jas, de dood, de overkant die het protestantse geloof met de dagelijkse werkelijkheid verbindt. De hoofdpersoon Jas leeft in een soort droomwereld waarin ze in gesprek is met God, bijbelteksten opzegt en vreemde spelletjes speelt met haar broer en zus om offers te brengen. 

Motieven zijn de zoektocht van de Driekoningen (brengen van offers), het aan de overkant willen zijn, maar ook het Vatersuchmotief. Jas is voortdurend op zoek naar aandacht en erkenning van haar vader. De kelder die volgens Jas onderdak biedt aan onderduikers (Joden) is voor Jas de onderwereld waar ze naar toe gaat. Als dat niet donker genoeg is kan alleen nog de vrieskist de maximale duisternis, en daarmee de dood, bieden. 

De tijd in het boek is geplaatst rond de mkz-crisis (2001), die een ander gezicht krijgt nu deze wordt beleefd door het gezin van Jas. Jas is dan ongeveer 12 jaar. Twee jaar eerder vond het ongeluk plaats. Hoewel het verhaal chronologisch verloopt van het ongeluk als Jas 10 jaar is en in een zekere lijn verloopt naar haar puberteit, zijn er ook flashbacks. 

De ruimte is de ruimte van het huis (de boerderij), het land om de boerderij, het wat, het ijs, de school, de kerk en het belangrijkst: de overkant. 

Opvallend vind ik dat het verhaal begint met vrieskou, waar Matties in een wak terechtkomt. Komt dat om hij zijn prikstok is vergeten omdat Jas hem niet wilde roepen? Het verhaal eindigt ook in de vrieskou, maar dan van een vrieskist, waar een prikstok de zware deksel open houdt, tot Jas deze wegschopt. 

Gedachten: Als de avond ongemak is, betekent dat dat je alleen 's avonds echt kunt zijn? De avond staat voor donker, duisternis. Kan je dan alleen in het donker echt zijn? De vrieskist biedt totale duisternis, is dat de enige plek waar Jas zichzelf kan zijn? Is de dood het ultieme offer dat Jas moet brengen om zichzelf te kunnen zijn?

Quotes:
- In het ongemak zijn we echt (blz. 135)
- Wat is liefde? Als de advocaat van oma van de zware kant, die dikkig was en goudgeel: om hem goed te laten smaken is het belangrijk dat je alle ingrediënten in de juiste volgorde en de juiste verhouding mengt (blz. 171)

Roos Havinga

Ik kon mezelf er niet toe zetten om dit boek af te maken, voornamelijk vanwege de bizarheid van het verhaal. Het verlies van een zus of broer is afschuwelijk, maar de perverse manier waarop dat in dit boek werd verteld neemt af van zo’n ervaring.

Bewust niet afgelezen dus.

Maxime van der Wal

If I had to pick one word to describe this book, it’d be ‘disturbing’. This is a super dark read, dealing with grief, abuse and trauma — among many other heavy topics. It’s beautifully written, but one of the major issues I had with it, is the excessive amount of metaphors. I swear it didn’t go 2 sentences without yet another metaphor, to a point where it was bothering me. I also wasn’t a fan of all the bodily fluids that were frequently discussed, though I get what it added to the story, so that’s just a personal thing. I think this book could’ve benefitted from sharper editing, but overall it’s an impressive debut.

De avond is ongemak

Reviews